Den Haag 8 februari 2024 – Komende maandag, 12 februari om 10 uur, doet het Haags Gerechtshof uitspraak in de zaak die Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum hebben aangespannen tegen de Nederlandse Staat wegens de levering van onderdelen aan F35-gevechtsvliegtuigen. Deze worden door Israël gebruikt bij het bombarderen van Gaza. De uitspraak komt twee weken na de conclusie van het Internationaal Gerechtshof (IGH) dat het “aannemelijk” is dat Israël genocide pleegt in Gaza. Ook legde het IGH bindende maatregelen op, die Nederland zegt te onderschrijven. De regionale regering van Wallonië en van Spanje kondigden deze week aan te stoppen met de wapenexport naar Israël vanwege het risico bij te dragen aan ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht.
De drie maatschappelijke organisaties zien de uitspraak van aanstaande maandag met vertrouwen tegemoet, al betreuren ze dat de gang naar de rechter nodig was. “Iedereen kan zien welke enorme catastrofe er al vier maanden in Gaza wordt aangericht. Met het oordeel van de allerhoogste rechters van de wereld ligt er nu ook een helder en bindend kader. Het is logisch dat landen daaraan conclusies verbinden over hun eigen rol en medeverantwoordelijkheid voor de schendingen die nog iedere dag doorgaan. Des te teleurstellender is het dat Nederland dat nog steeds niet uit eigen beweging doet. Zowel moreel als juridisch is dat laakbaar.” zegt Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib.
De maatschappelijke organisaties waarschuwen voor de alsmaar verslechterende humanitaire situatie in Gaza. Het grootste deel van de bevolking zit opeengepakt in het zuidelijkste puntje van de toch al dichtbevolkte strook waar ziektes en een acute hongersnood zijn uitgebroken, en de bombardementen en gevechten onverminderd doorgaan. Terwijl de VN spreekt van “rampzalige levensomstandigheden” kondigde premier Netanyahu gisteren aan door te zullen vechten tot de “totale overwinning”.
Van de door het Internationaal Gerechtshof opgelegde maatregelen om het geweld tegen Palestijnse burgers te stoppen, de aansporing tot genocide te bestraffen en de verlening van humanitaire hulp te waarborgen, komt ondertussen nog vrijwel niets terecht. Dat Nederland deze week samen met Jordanië overging tot enkele air droppings toont vooral aan dat er over land nog absoluut geen sprake is van vrije, veilige en adequate toegang voor hulp.
Servaes: “Hoe cynisch is het dat Nederland van de ene kant met een C130-transportvliegtuig probeert medische hulpgoederen naar Gaza te brengen, terwijl van de andere kant F35-gevechtsvliegtuigen – met Nederlandse onderdelen – arriveren om nóg meer huizen en families plat te gooien? Dat verhaal kun je aan niemand verkopen.”
Na de vreselijke aanval van 7 oktober in Israël, waarbij ruim 1.200 mensen zijn gedood en honderden ontvoerd, zijn er bij Israëlische aanvallen op Gaza al bijna 28.000 mensen gedood, waarvan het merendeel vrouwen en kinderen. Veel mensen worden nog vermist en liggen vermoedelijk onder het puin, terwijl er ook 65.000 mensen gewonden zijn. Hiermee ligt het dagelijks aantal slachtoffers ver boven dat van alle andere oorlogen.
“De aantallen slachtoffers zijn nauwelijks nog te bevatten. Bijna 1 op de 20 Gazanen is inmiddels gedood of gewond. Vertaald naar Nederlandse verhoudingen zou dat om zo’n 750.000 slachtoffers gaan. Hoe degenen die door deze gruwelijke oorlog heen weten te komen straks hun leven weer op moeten bouwen is ook een grote zorg. Meer dan 50% van alle gebouwen ligt inmiddels in puin en met het besluit om de donaties aan UNRWA te stoppen wordt een enorm risico genomen. Laten we niet vergeten dat deze ramp 100% man made is. We lezen het, we zien het, we weten het”, aldus Michiel Servaes