Vanmiddag presenteert de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) zijn advies ‘Goed water goed geregeld’. Daarin wordt beschreven welke maatregelen nodig zijn om ervoor te zorgen dat Nederland in 2027 voldoet aan de eisen van de Europese Kaderrichtlijn water (KRW). Wanneer Nederland de doelen niet haalt is de kans groot dat Nederland te maken krijgt met boetes.
In zijn kamerbrief van 11 april schreef minister Harbers dat de 745 oppervlaktewaterlichamen in Nederland aan circa 140 doelen moeten voldoen voor onder andere stoffen, biologie en nutriënten. En dat de grootste probleemstoffen nutriënten, gewasbeschermingsmiddelen, een aantal metalen en enkele Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK’s) zijn.
Bij dit alles gaat de minister voorbij aan de waterkwaliteit van het oppervlaktewater dat gebruikt wordt voor de productie van drinkwater. Volgens de KRW, artikel 7.3, dragen de lidstaten zorg voor de nodige bescherming van deze drinkwaterlichamen met de bedoeling de achteruitgang van de kwaliteit daarvan te voorkomen. Met als doel het zuiveringsniveau dat voor de productie van drinkwater is vereist, te verlagen.
Als we terugkijken over de periode vanaf het jaar 2000, toen de KRW werd ingevoerd, dan zien we dat het vereiste zuiveringsniveau voor de productie van schoon en gezond drinkwater alleen maar is toegenomen.
We hebben specifiek voor deze doelstelling van de KRW een index ontwikkeld die ons laat zien of het vereiste niveau van zuivering inderdaad is gedaald sinds 2000. En onze conclusie is dat dat niet het geval is. Op onze innamepunten zien we dat stoffen waar we in het 2000 last van hadden zijn verdwenen, maar daar zijn andere stoffen voor in de plaats gekomen en er ook stoffen bij gekomen. Het enige lichtpuntje zijn de bestrijdingsmiddelen waar we in de Rijn een echte een verbetering hebben gezien, maar geneesmiddelen en industriële afvalstoffen vormen een steeds groter wordend probleem.
Dit is een duidelijk ander beeld dan dat de minister in zijn kamerbrief schetst. In alle haast om aan de van de KRW te voldoen is het belangrijk dat de drinkwaterfunctie van de grote rivieren niet wordt vergeten. Het vervangen van de ene probleemstof voor een andere is daarvoor geen oplossing. Daarnaast moeten er scherpere eisen worden gesteld aan industriële lozingsvergunningen en zullen nog meer afvalwaterzuiveringen moeten worden uitgebreid met een aanvullende zuiveringsstap.
Dit is een expertquote van Gerard Stroomberg, directeur, RIWA-Rijn.