In het AD houden vijf belangenorganisaties rond het jonge kind een pleidooi voor het ongedwongen spelen. Er wordt te veel druk gelegd op vroeg leren en geven kleuters onvoldoende ruimte te spelen. Terwijl spelen essentieel is voor de fysieke, emotionele en cognitieve groei, zo stellen ze. Kinderen vroeg laten leren zou leiden tot onzekerheid, afnemende creativiteit en een verminderd gevoel van autonomie.
Niemand zal betwisten dat vrij kunnen spelen belangrijk is voor een gezonde ontwikkeling van het kind. Maar het idee dat je kinderen in hun eerste zeven levensjaren cognitief nog niets zou moeten leren, is ongefundeerd en bovendien gevaarlijk. De auteurs verwijzen naar ‘hard en onomstreden bewijs’ uit de pedagogische en neurowetenschappen waaruit zou blijken dat vroeg leren schadelijk zou zijn. Ze laten vervolgens na iets van dit bewijs met ons te delen.
Als we kijken naar de leesvaardigheid dan zegt de wetenschappelijke literatuur iets heel anders. We moeten kinderen juist zo vroeg mogelijk voorbereiden op het leesonderwijs en zeker niet wachten tot ze hier zelf interesse in tonen. Kinderen die in groep 1 en 2 oefenen met letters en klanken en die we al vroeg blootstellen aan een stimulerende leescultuur in de klas, hebben een veel grotere kans op een gezonde leesontwikkeling en veel minder kans op leesproblematiek.
Het lijkt er zelfs op dat we hier nog een hoop laten liggen. Veel kinderen die starten in groep 3 hebben bijvoorbeeld nog een gebrekkige letterkennis. Dit bemoeilijkt de start van het leesonderwijs en werkt ongelijkheid extra in de hand. We moeten er op school voor zorgen dat elk kind even goed is voorbereid op het leesonderwijs. Anders zijn we volledig afhankelijk van wat een kind thuis leert en we weten allemaal hoe dat per gezin kan verschillen.
Onzekerheid en te weinig gevoel van autonomie ontstaan pas echt, als kinderen vanaf hun zevende levensjaar niet met de rest mee kunnen komen met lezen. Laten we hen daar met z’n allen voor behoeden door hen veel ongedwongen te laten spelen, maar door hen daarnaast zeker ook echt al iets te leren.
Sebastián Aravena, directeur Inhoud & Ontwikkeling, RID