Op 28 september 2022 kondigden farmaceuten Eisai en Biogen de resultaten aan van een groot onderzoek naar het middel Lecanemab. Uit het onderzoek onder bijna 1800 deelnemers met beginnende ziekte van Alzheimer bleek het middel de gevolgen van de ziekte te vertragen. De resultaten van het middel volgen op een serie onderzoeken met soortgelijke medicijnen die helaas niet effectief genoeg bleken voor toelating op de Europese medicijnmarkt. Lecanemab lijkt echter iets effectiever dan zijn voorgangers en bovendien minder vaak bijwerkingen te veroorzaken. Of dit voldoende is voor toelating op de markt is op dit moment echter nog niet te zeggen. Volgens het persbericht vertraagde het middel de gevolgen van de ziekte van Alzheimer met 27 procent gedurende gebruik over 18 maanden. Dit wordt vastgesteld met testen van het geheugen en geestelijk vermogen. Als de ziekte werkelijk op deze manier wordt vertraagd, en de effecten over jaren aanhouden, betekent dit dat gebruik van het middel gedurende 5 jaar zorgt voor 1 jaar minder achteruitgang van de ziekte. Naast de werking zijn ook bijwerkingen belangrijk voor toelating op de markt. Ernstige bijwerkingen lijken minder vaak voor te komen dan bij voorganger Aducanumab, die uiteindelijk niet werd toegelaten op de Europese markt.
Positieve trend
De resultaten van Lecanemab maken deel uit van een positieve trend in het alzheimeronderzoek. Het lukt in onderzoek steeds iets beter om de ziekte te vertragen. Alzheimer Nederland vindt deze trend hoopvol, maar we moeten op dit moment het oordeel van onafhankelijke experts over dit specifieke geneesmiddel nog afwachten. Hoe dan ook is er nog een lange weg te gaan in het stoppen en uiteindelijk genezen van de ziekte van Alzheimer. Daarnaast zijn er nog veel andere vormen van dementie waar nog geen geneesmiddel voor beschikbaar is.
Wat betekent dit nu voor mensen met de ziekte van Alzheimer?
Voor mensen met de ziekte van Alzheimer die net een diagnose hebben gehad volgt nu een periode van lang wachten. Pas na beoordelingen van de Europe Medicijnautoriteit en het Zorgautoriteit Nederland, kan het middel eventueel in Nederland op de markt komen en in aanmerking komen voor vergoeding. Dat is een proces dat gemiddeld anderhalf jaar in beslag neemt. Het is ook afhankelijk van wanneer producent Eisai het middel voor beoordeling gaat indienen en de prijs die ze voor het middel gaan vragen. Voor mensen in een gevorderd stadium van de ziekte van Alzheimer komt dit middel te laat. Eerdere onderzoeken lieten al zien dat medicijnen in gevorderde stadia van de ziekte geen effect meer hebben.
Dit is een expertquote van Dinant Bekkenkamp, teamleider Wetenschappelijk Onderzoek, Alzheimer Nederland